Στις 7 Ιουνίου του 1883 έγιναν με λαμπρότητα τα Θυρανοίξια του μεγαλύτερου (και τότε, και τώρα) Ιερού Ναού της Μόσχας, Ναού του Σωτήρος, που συνέπεσαν με τη στέψη του Αυτοκράτορα Αλέξανδρου Γ΄. Έπρεπε να είχε χτιστεί πολύ νωρίτερα, μετά τη νίκη στον πόλεμο κατά του Ναπολέοντα και την θριαμβευτική είσοδο των ρωσικών στρατευμάτων στο Παρίσι: 200 χρόνια πριν, το 1817, αγιάστηκε η θεμέλιος λίθος του Ναού και το 1825 εγκρίθηκαν από τον τσάρο-θριαμβευτή Αλέξανδρο Α΄ τα τελικά σχέδια του Ναού. Αλλά η δολοφονία του τσάρου χάλασε τα σχέδια, και ο διάδοχος και αδερφός του, Αυτοκράτορας Νικόλαος Α΄, σταμάτησε τα έργα κα εξόρισε στη Σιβηρία τον αρχιτέκτονα… Το 1832 εγκρίθηκαν τα νέα σχέδια, ενός άλλου αρχιτέκτονα, και το 1839 αγιάστηκε μια άλλη θεμέλιος λίθος στην άλλη πλέον τοποθεσία, επιλεγμένη από τον ίδιο τον εστεμμένο. Ούτε εκείνος όμως πρόλαβε να δει το Ναό όρθιο, αλλά ο εγγονός του, Αλέξανδρος Γ΄. Ο Ναός του Σωτήρος στον ποταμό Μόσκοβα έζησε μόλις 48 χρόνια: το 1931 οι σοβιετικές αρχές της πρωτεύουσας αποφάσισαν να κατεδαφίσουν αυτό το έργο τέχνης, στολισμένο από τους καλύτερους ζωγράφους και γλύπτες της Ρωσίας. Η νέα εποχή για το Ναό εγκαινιάστηκε μόλις 65 χρόνια αργότερα, το 1996, και το 1999, στο κατώφλι της νέας χιλιετίας, ο Ναός του Σωτήρα παραδόθηκε στους πιστούς του…
