Στις 26 Δεκεμβρίου σε ηλικία 86 ετών απεβίωσε η μεγάλη μορφή του σοβιετικού και ρωσικού θεάτρου, καλλιτεχνικός διευθυντής του Θεάτρου Sovremennik, σκηνοθέτης Γκαλίνα Βόλτσεκ, που εργαζόταν εκεί από τη χρονιά της ίδρυσής του το 1956 και επί 30 χρόνια (1989-2019) βρισκόταν στο τιμόνι του, με όποιες συνέπειες είχε αυτό για την προσωπική της ζωή, την υγεία της, αλλά και τη ζωή της τεράστιας σοβιετικής και ρωσικής πρωτεύουσας και χώρας ολόκληρης. Στην Ελλάδα το Sovremennik δεν είχε έρθει ποτέ με περιοδεία, αλλά το όνομά του είναι σίγουρα γνωστό στους έλληνες θεατρόφιλους. Σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις της η Γκαλίνα Βόλτσεκ είπε κάποια πράγματα, που αφορούν το θέατρο ως συνισταμένη της ζωής του ανθρώπου και πρωτίστως – εκείνους, που «ποιούν» το θέατρο, τους ηθοποιούς και τους σκηνοθέτες.
« –Πολύς κόσμος κατηγορεί σήμερα το ψυχολογικό θέατρο. Ποιος είναι ο ρόλος του;
–Δεν ξέρω, ευτυχώς ή δυστυχώς, αλλά το 1978, εν μέσω του Ψυχρού Πολέμου, όταν τους συναδέλφους μου δεν προσκαλούσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά δεν τους άφηναν κιόλας να πάνε εκεί,παρά μόνο τις χορωδίες ή τα μπαλέτα, με είχαν καλέσει να κάνω μια παράσταση στην Αμερική. Μου έδωσαν κιόλας δυνατότητα να επιλέξω χώρο, όπου θα ανεβάσω ένα έργο. Απάντησα, ότι πρώτα πρέπει να καταλάβω τη θεατρική ζωή της Αμερικής, και η συλλογική μορφή της θεατρικής Αμερικής είναι, δίχως άλλο, η Νέα Υόρκη. Εκεί είχα την ευτυχία ή τη δυστυχία να δω τα πάντα ανεξαιρέτως, όλα αυτά, που προβάλλονται σήμερα ως νεωτερισμοί, μοντέρνα άποψη ή πείραμα. Όλα ήταν βαμμένα σε διαφορετικά χρώματα, αλλά το αποτέλεσμα, δυστυχώς, ήταν ένα – η παντελής έλλειψη του «βολταϊκού τόξου», για τον οποίο μιλούσε ο Στανισλάφσκι. Υπήρχαν οι πλέον διαφορετικές απόψεις για το πώς πρέπει να παρουσιάζονται τα έργα, έλλειπε όμως η απαραίτητη ενσυναίσθηση, συμμετοχή του θεατή σ’ αυτά, που συντελούνται στη σκηνή, και χωρίς αυτά το θέατρο δεν υπάρχει. Δεν αρκεί να φορέσεις στον Άμλετ ένα σκισμένο τζιν. Ο στόχος μου ως σκηνοθέτη είναι να σας εκσφενδονίσω από την άνετη πολυθρόνα.
– Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην ανδρική και τη γυναικεία σκηνοθεσία;
-Θεωρητικά πρέπει να υπάρχει. Αλλά είναι δύσκολο να αναφέρω παραδείγματα. Γυναίκες-σκηνοθέτες είναι πολύ λίγες. Κάποτε αυτό συνέβαινε με οδηγούς-γυναίκες: μιά-δυό κυκλοφορούσαν σε ολόκληρη τη Μόσχα. Σήμερα όλοι κοιτούν απορημένα όταν οδηγούν άνδρες. Υπάρχει μια σκηνοθέτης, Ιταλίδα Λιλιάνα Καβάνι, το έργο της «Ο Θυρωρός της νύχτας» – δεν είναι γυναικεία σκηνοθεσία με τη σημασία που με ρωτάτε. Είναι πολύ καλή σκηνοθεσία.
– Πώς βλέπετε την εμφάνιση στη Μόσχα καινούργιων θεάτρων;
– Στην αρχή πρέπει να μιλήσουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους, η διαφήμιση στην τηλεόραση δεν είναι απαραίτητη. Το πρώτο μας έργο έχουμε παίξει σε ένα μικρό χώρο. Από πού βρέθηκαν τόσοι θεατές εκεί, ιδέα δεν έχω, οι ειδήσεις από στόμα σε στόμα είναι πολύ πιο αποδοτικές από ένα τηλεοπτικό ρεπορτάζ.
– Μπορεί να πεθάνει το θέατρο;
– Παρόλο που μας προειδοποιούσαν, ότι ο κινηματογράφος και η τηλεόραση θα σκοτώσουν το θέατρο, όσο προχωράει η ζωή, τόσο περισσότερο καταλαβαίνω, ότι το θέατρο, που εκσφενδονίζει τον θεατή από την πολυθρόνα του, δε θα πεθάνει ποτέ. Θα τον έχουν ανάγκη, όπως έχουν ανάγκη από άνθρωπο, στον οποίο μπορείς να εξομολογηθείς, στον ώμο του οποίου μπορείς να κλάψεις, με τον οποίο μπορείς να γελάσεις…
– Πώς θα είναι το Sovremennik μετά από 100 χρόνια;
– Δεν είμαι μάγος. Περιορίζομαι από τον χώρο και τον χρόνο, μέσα στα οποία κινείται η φαντασία μου. Πώς θα είναι το Θέατρο, δε γνωρίζω. Αλλά, ότι θα υπάρχει, αυτό το πιστεύω. Θα υπάρχει μέχρι να το αφήσουν να πεθάνει οι επόμενες γενεές των ηθοποιών… ή να μετατραπεί σε κάτι άλλο…»
Πηγή: site Theahtral (Θεατρόφιλος)