Στις ερωτήσεις του AVANTGARDE απαντάει ο Πρόεδρος της Αστρονομικής & Αστροφυσικής Εταιρείας Δυτικής Ελλάδος Κίμων Παπαθανασόπουλος
Τον Ιούλιο του 2018 η Αστρονομική Αστροφυσική Εταιρεία Δυτικής Ελλάδος απευθύνθηκε στην Πρεσβεία της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ελλάδα να υποστηρίξει την 12η Πανελλήνια Εξόρμηση Ερασιτεχνών Αστρονόμων, που έπρεπε να γίνει στο Δρυμώνα Θέρμου, βοηθώντας τους Ερασιτέχνες Αστρονόμους να έρθουν σε επαφή με τους Ρώσους κοσμοναύτες, που βρίσκονταν εκείνη τη στιγμή σε τροχιά στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Εκ μέρους της Πρεσβείας της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Εξόρμηση παραβρέθηκε ο πολιτιστικός ακόλουθος Φιόντορ Καλάιδοφ, και το AVANTGARDE στο πρόσωπο της Πρόεδρου του Ντίνας Σαράντη, έγινε ο «συνδετικός κρίκος» ανάμεσα στον ουρανό και τη γη…
1. Κύριε Παπαθανασόπουλε, λίγα λόγια για την Αστρονομική και Αστροφυσική Εταιρεία της Δυτικής Ελλάδας. Για τα μέλη της και τι τους έφερε στην Εταιρεία.
Η Αστρονομική & Αστροφυσική Εταιρεία Δυτικής Ελλάδος είναι μια από τους περίπου 27 ομάδες και συλλόγους ερασιτεχνικής αστρονομίας που υπάρχουν στην Ελλάδα, ιδρύθηκε το 2000 από τον αείμνηστο Θύμιο Παπαναστασίου ιατρό στο Αγρίνιο, όπου είχε πάθος και αγάπη για την αστρονομία και την περιοχή μας. Ο κ. Παπαναστασίου στα 17 έτη όπου και προέδρευσε την αστρονομική εταιρεία (απεβίωσε εν έτη 95 ετών αρχές Ιανουαρίου 2018), κατάφερε να προσκαλέσει και φιλοξενήσει στο Αγρίνιο περίπου 50 ομιλητές αστροφυσικούς, ερευνητές, αστρονόμους διεθνούς φήμης. Παράλληλα τα τελευταία 10 έτη ήταν δίπλα του σε δραστηριότητες της αστρονομικής εταιρείας μέλη της αστρονομικής εταιρείας όπως ο κ. Παπαθανασόπουλος, που προσπαθούσε να πλαισιώσει τις δραστηριότητες με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Το νέο ΔΣ που έχει αναλάβει την πλοήγηση της αστρονομικής εταιρείας εδώ και ένα χρόνο σκοπός του είναι να φροντίζει στη διάχυση και έμπνευση του κοινού με τη γνώση της αστρονομίας, την διοργάνωση ημερίδων, εκπαιδευτικών σεμιναρίων, διοργάνωση εξορμήσεων, συνεδρίων, ημέρες μνήμης και ενημέρωσης σημαντικών ανθρώπινων επιτευγμάτων.
Τα μέλη του ΔΣ είναι νέοι άνθρωποι, ασχολούνται ενεργά με τη αστρονομία, επιστήμονες οι περισσότεροι ή επαγγελματίες, με κοινό τους γνώρισμα την αγάπη για την αστρονομία και τον φυσικό κόσμο που τους περιβάλει με απώτερο σκοπό την διάδοση, διάχυση και ενημέρωση αυτών των θεμάτων στο κοινό.
Τα μέλη που απαρτίζουν την αστρονομική εταιρεία κοινό τους χαρακτηριστικό είναι το ενδιαφέρον για την αστρονομία και τις φυσικές επιστήμες, κάποιοι είναι ακόλουθοι της 19χρονης πια πορείας της αστρονομικής εταιρείας και πολλοί νέοι και μαθητές που συμμετέχουν και συνδράμουν στις δραστηριότητές μας.
2. Τι φέρνει, κατά τη γνώμη σας, κοντά στα άστρα τους ανθρώπους, που δεν έχουν κάποιες εξειδικευμένες σπουδές ή επαγγελματική σχέση με την αστρονομία; Τι τους ενώνει; Τι έκανε εσάς προσωπικά να ασχοληθείτε με την Αστρονομία;
Η επαφή με τον έναστρο ουρανό ίσως ένα από τα πρώτα πράγματα που ασχολήθηκε ο άνθρωπος όταν άρχιζε να φτιάχνει κοινωνίες, η επαναλληψιμότητα και περιοδικότητα που υπάρχει στον ημερήσιο και νυχτερινό ουρανό, ορίζει τον άνθρωπο καθώς και τον βοηθάει να το χρησιμοποιεί σαν ένα ουράνιο ημερολόγιο. Στη πλειοψηφία του κοινού ενδιαφέρει ο έναστρος ουρανός και οι συνεπαγόμενες τομείς όπως αστρονομία, αστροφυσική, πλανητολογία, κοσμολογία και πολλοί άλλοι, διότι ο άνθρωπος έχει το χαρακτηριστικό της εξερεύνησης και της μάθησης, πόσο μάλλον όταν αφορά το Σύμπαν από όπου έχουμε προέλθει και θα ξαναγυρίσουμε σε αυτό, μιας που όλοι είμαστε αστρόσκονη, γεννηθήκαμε από τα άστρα και θα ξαναγυρίσουμε σε αυτά.
Το κλειδί για αυτή την ευαίσθητη χορδή που πρέπει να ακουμπήσει σε κάθε άνθρωπο και να ενδιαφερθεί να ακούσει, είναι ο τρόπος της επικοινωνία της αστρονομίας και των φυσικών επιστημών, για να γίνει φανερή η άμεση σύνδεση που έχει ο άνθρωπος με τον περιβάλλον του. Εμείς ως αστρονομική εταιρεία όταν εκτιθέμαστε στο κοινό με τα τηλεσκόπιά μας και συζητάμε με τον συμμετέχοντες ή και περαστικούς σε μια εκδήλωση, εντύπωση κάνει το πόσο μεγάλο είναι το ποσοστό των ανθρώπων που ενδιαφέρεται να ακούσει και να μάθει σχετικά με την αστρονομία και την παρατήρηση. Η συνειδητοποίηση ότι ανήκουμε σε ένα ευαίσθητο φυσικό σύστημα πάνω στην 3η πέτρα από το μητρικό μας άστρο όπου κατοικούμε και ταξιδεύουμε στο Σύμπαν με αυτό, ενώνει τους ανθρώπους και η ζήτηση για περισσότερες πληροφορίες είναι εμφανής.
Προσωπικά ασχολούμαι από το δημοτικό με την αστρονομία, είχα επιθυμία πάντα να σπουδάσω αστροφυσική κάτι που δε πραγματοποιήθηκε στην σχολική μου πορεία, κάνω την δεύτερη προσπάθεια εδώ και μερικά χρόνια στο ανοιχτό πανεπιστήμιο προσπαθώντας να το ολοκληρώσω στην ενήλικη ζωή μου. Από την παιδική μου ηλικία είχα έναστρες αναζητήσεις, μέσα από βιβλία που μου δωρίθηκαν στο γυμνάσιο και από τις εκπαιδευτικές τηλεοπτικές σειρές αστρονομίας «COSMOS» στην Ελληνική κρατική τηλεόραση το 1985 του αείμνηστου Αμερικάνου αστροφυσικού Carl Sagan είναι οι κύριες πηγής ενίσχυσης της αγάπης μου για τις επιστήμες και την αστρονομία. Μετά το λύκειο και κυρίως μετά στην ενήλικη ζωή μου σε συνεργασία με πολλούς άλλους ανθρώπους σε συλλόγους ερασιτεχνικής αστρονομίας ήρθαμε σε επαφή και προχωρήσαμε σε πολλές δραστηριότητες αστρονομίας και όχι μόνο.
3. Λίγα λόγια για την θαυμάσια εκδήλωση, όπου συνομιλήσατε με τους Ρώσους αστροναύτες, που βρίσκονταν εκείνη τη νύχτα στη τροχιά γύρω από τη Γη στον ελληνικό ουρανό; Ποια ήταν η αντίδραση των παρευρισκομένων;
Τον Ιούλιο του 2018 η αστρονομική μας εταιρεία είχε αναλάβει την διοργάνωση της 12η Πανελλήνιας Εξόρμησης Ερασιτεχνών Αστρονόμων στην περιοχή μας στο Δρυμώνα Θέρμου. Η πρόκληση ήταν μεγάλη, είχαμε ένα πρόγραμμα με αρκετές καινοτομίες σε σχέση με άλλες διοργανώσεις, όπως η ανακύκλωση, η έκθεση μετεωριτών, η διασπορά των εγκαταστάσεων της εξόρμησης. Υπήρχε όμως και μια βαθιά επιθυμία ετών, να έρθουμε σε επαφή με κοσμοναύτες που θα ήταν σε τροχιά στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Απευθυνθήκαμε στην Ρωσική Πρεσβεία της Ρωσίας στην Ελλάδα και χαρήκαμε ιδιαίτερα που ακούστηκε με ενδιαφέρον την πρότασή μας και υποστηρίχτηκε στον μέγιστο βαθμό. Η συνεργασία ήταν πάνω από άριστη με αποτέλεσμα να γίνει πραγματικότητα η επαφή αυτή τηλεφωνικά. Η επικοινωνία ήταν υπό μορφή ερωτήσεων στους κοσμοναύτες και τοποθετιόντουσαν σε αυτές μέσω ταυτόχρονης μετάφρασης που γινόταν από την εξαιρετική μεταφράστρια και πρόεδρο του avantgardecentre κ. Ντίνα Σαράντη.
Κάτι ανάλογο δεν έχει ξαναγίνει ποτέ σε πανελλήνια εξόρμηση, ο ενθουσιασμός και χαρά των παρευρισκομένων ήταν χαρακτηριστική και φάνηκε αυτό από την συμμετοχή τους και στις ερωτήσεις τους αργότερα για περισσότερες λεπτομέρειες για το εγχείρημα που είχαμε ολοκληρώσει.
4. Ποιές άλλες εκδηλώσεις κάνει η Εταιρεία σας και πώς θα μπορούσε η ρωσική κοινότητα της Ελλάδας – οι Σύλλογοί της και τα άτομα μεμονωμένα – να συμμετέχουν σ΄αυτές;
Η αστρονομική εταιρεία δραστηριοποιείτε με τρεις μορφές εκδηλώσεων, τις εκλαϊκευτικές αστροβραδιές (εντός ή εκτός πόλης), ημερίδες αστρονομίες γίνονται εντός πόλεων και χωριών και τέλος στην διοργάνωση ομιλιών με την συμμετοχή τόσο διαπρεπών Ελλήνων επιστημόνων που δραστηριοποιούνται είτε εκτός είτε εντός Ελλάδας, όσο και ξένων επιστημόνων. Η πλειοψηφία αυτών των εκδηλώσεων γίνονται στην έδρα της αστρονομικής εταιρείας στο Αγρίνιο, όμως συμμετέχει και σε άλλες δραστηριότητες που γίνονται στην Αθήνα καθώς και σε άλλες πόλεις.
Η Ρωσική κοινότητα στην Ελλάδα εκτιμούμαι ότι θα μπορούσε να συμβάλει καταλυτικά και στις δραστηριότητες που ήδη κάνει η αστρονομική εταιρεία αλλά και σε αυτές που πρωτείθετε να κάνει. Για παράδειγμα θα μπορούσε να φέρει σε επαφή με Ρώσικους συλλόγους – ομάδες αστρονομίας, ώστε να έχουμε επαφή και να ανταλλάζουμε απόψεις. Θα μπορούσαμε να φέρουμε εις πέρας κάποιο project όπως την ταυτόχρονη παρατήρηση φαινόμενων και να ανταλλάζουμε υλικό μεταξύ μας, όπως για εκλείψεις Ηλίου, Σελήνη, μετρήσεις μεταβλητών άστρων και άλλων παρατηρήσεων.
Η Ρωσική κοινότητα επίσης θα μπορούσε να προτείνει Έλληνες επιστήμονες που να δραστηριοποιούνται στην Ρωσία ή Ρώσους επιστήμονες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα ή και στη Ρωσία (όχι απαραίτητα στον κλάδο της αστρονομίας αλλά εν γένει στις επιστήμες), ώστε να τους καλέσουμε και να συνδιοργανώσουμε μια ομιλία στην πόλη μας ή αν συμμετάσχουν σε κάποια ημερίδα ομιλιών με άλλους επιστήμονες.
Επίσης η Ρώσικη κοινότητα, οι σύλλογοί της, τα άτομα μεμονωμένα και φυσικά η πρεσβεία της Ρωσίας, θα μπορούσαν σε συνεργασία να καλέσουμε στην Ελλάδα έναν κοσμοναύτη και ακόμη καλύτερα αν υπήρχε δυνατότητα τον Ελληνικής καταγωγής κοσμοναύτη Θεόδωρο Γιουρτσίχιν με αφορμή μια ημερίδα – γιορτή που σχεδιάζουμε να ξεκινήσουμε σε ετήσια βάση κάθε 12η Απριλίου για τον πρώτο άνθρωπο στο διάστημα Γιούρι Γκαγκάριν. Η εκδήλωση αυτή σκεπτόμαστε να την εντάξουμε στο παγκόσμιο ρεύμα που υπάρχει για τον Γιούρι Γκαγκάριν που λέγεται Yuri’s night (https://yurisnight.net/) και γιορτάζεται αυτή η παγκόσμια πρωτιά για την ανθρωπότητα. Αυτή η εκδήλωση θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί και να γίνει θεσμός, χρειάζεται καλός σχεδιασμός και στήριξη για να πετύχει με τους κατάλληλους ομιλητές και καλεσμένους συν έναν κοσμοναύτη αν θα υπάρχει δυνατότητα να είναι παρόν. Θα θέλαμε να γινόταν στις 12/4/2019 αλλά αν ο χρόνος είναι περιορισμένος θα μπορούσε να οργανωθεί για τον επόμενο χρόνο.
Τέλος η αστρονομική εταιρεία είναι ανοιχτή για προτάσεις από την Ρώσικη κοινότητα και τους συλλόγους τους για οποιαδήποτε είδους συνεργασία και διοργάνωση εκδηλώσεων,