Στις 5 Μαίου του 1972, 45 χρόνια πριν, σε ηλικία 92 ετών έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος σοβιετικός ζωγράφος αρμενικής καταγωγής Μαρτυρός Σαργιάν (1880-1972). Οι πρόγονοί του εγκαταστάθηκαν στην εποχή της Μεγάλης Αικατερίνης στην Κριμαία, δίπλα στους Έλληνες, κι αργότερα μετακόμισαν πάλι σε ελληνικό χωριό στη Νότια Ρωσία, δίπλα στην πόλη Ροστόφ-Ντον. Στην Αρμενία ο Σαργιάν βρέθηκε το 1901, όταν ήταν φοιτητής στη Σχολή Καλών Τεχνών στη Μόσχα, κι αμέσως δέθηκε με την ιστορική του πατρίδα. Ο Σαργιάν θεωρείται ένας από τους λαμπρότερους εκπροσώπους του ρωσικού, αλλά και ευρωπαϊκού ιμπρεσιονισμού, το όνομά του στέκει δίπλα στα ονόματα των μεγάλων Γάλλων –Ματίς, Γκογκέν, Γκογκέν. Ένα ταξίδι στην Ανατολή και Δύση τον έκαναν να αγαπήσει την πατρίδα του ακόμα περισσότερο. Έχει ζήσει τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, τη σφαγή των Αρμενίων το 1915, κάτι, που μόνο ενίσχυσε τη ζωοδόχο δύναμη του ταλέντου του: οι πίνακες του Σαργιάν είναι ένας ατελείωτος ύμνος στην πατρίδα του, που τόσο μοιάζει με την Ελλάδα. Κάποιοι πίνακες μάλιστα, θυμίζουν τόσο πολύ τους μουσαμάδες του αγαπημένου Έλληνα Σπύρου Παπαλουκά… Ο Μαρτυρός Σαργιάν πέθανε στις 5 Μαίου του 1972, πλήρως ημερών, στο σπίτι του στο Ερεβάν της Αρμενίας.
Μικρή πινακοθήκη του Μαρτυρός Σαργιάν
