« (…) κρίνοντας από το πώς είναι συγκροτημένος ο καλλιτεχνικός σου χαραχτήρας και από τα στοιχεία του ταλέντου σου καθώς και από το τον τρόπο ζωής σου, για μένα είσαι Ρωσίδα», έγραφε στην πρώτη από τις τρείς επιστολές που απέστειλε ο Ανατόλι Βασίλιεφ στη Λυδία Κονιόρδου με αφορμή το πέρας των παραστάσεων της «Μήδειας» του το 2008.
Για τους φανατικούς θεατρόφιλους η υπουργοποίηση της Λυδίας Κονιόρδου στο Υπουργείο Πολιτισμού δεν αποτελεί παρά την φυσική κατάληξη μιας μεγαλειώδους θεατρικής καριέρας που κλείνει φέτος 40 σχεδόν χρόνια. Κατά την διάρκεια αυτής της ευλαβικής αφοσίωσης της στο θέατρο υποδύθηκε δεκάδες ρόλους – εξίσου πολλούς με τους τραγικούς όσο και αν στο συλλογικό υποσυνείδητο οι ερμηνείες της είναι συνυφασμένες με το αρχαίο δράμα.
Κομβικής σημασίας στην καθόλου εύκολη αυτή σαραντάχρονη πορεία υπήρξε η συνεργασία της με τον σπουδαίο Ρώσο σκηνοθέτη Ανατόλι Βασίλιεφ, πρόσωπο σύμβολο στην ανάπτυξη της παγκόσμιας θεατρικής παιδείας.
Από το 1989 όμως ο Κώστας Γεωργουσόπουλος στέκεται με θαυμασμό μπρος στην υποκριτική της δεινότητα. Γράφει για την Λυδία Κονιόρδου, που υποδύεται τη Σόνια σε μια εξπρεσιονιστική εκδοχή του «Θείου Βάνια» σε σκηνοθεσία Λευτέρη Βογιατζή:
« (…) αυτό το κορίτσι, που ταυτιζόταν ως τώρα με απισχνασμένες ενζενί, μελίρρυτες, σπέρνει, θερίζει, κόβει ξύλα, ποτίζει άλογα και μαζεύει αυγά για το κοτέτσι. Η Κονιόρδου έδωσε ένα μέτρο (…) πάνω στους ρυθμούς της και στη λιτότητα της θα πρέπει να ζυγιστεί το όλον».
Ο ίδιος, λίγα χρόνια μετά, με αφορμή την ερμηνεία της στο «Ρίτερ, Ντένε, Φος» του Μπέρνχαρντ σε σκηνοθεσία πάλι του Λευτέρη Βογιατζή θα υπογραμμίσει το «πόσο πολύ αξιόλογη ηθοποιός είναι η Κονιόρδου (…) δούλεψε με μέθοδο και πάθος (…) είναι προσγειωμένη και ρεαλιστικά ακριβής».
Το κοινό και οι κριτικοί δεν θα διστάσουν, πέραν των επιμέρους διαφωνιών τους, να συμφωνήσουν για τις δωρικές της ερμηνείες, την λιτότητα της, την αυτοπειθαρχία και το στανιζλαφσκικό της σκηνικό βίωμα. Απόφοιτη Αγγλικής Φιλολογίας και της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου την επέλεξε ο Αλέξης Μινωτής για την Αντιγόνη στις «Φοίνισσες» του Ευριπίδη το 1977, ενώ θριαμβευτική ήταν η πορεία της στο Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν από 1978 έως το 1987 παίζοντας ρόλους σε έργα του ελληνικού και ξένου ρεπερτορίου σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν, Γιώργου Λαζάνη και Μίμη Κουγιουμτζή.
«Άρχισα να δουλεύω μαζί σου τη Μήδεια καθώς μόνο ο Θεός ξέρει πώς το ένα τέταρτο του ρωσικού αίματος έγινε ολόκληρο εσύ…», της γράφει στην ίδια επιστολή ο Βασίλιεφ. Πριν από την ιστορική αυτή συνάντηση της με έναν από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες του παγκόσμιου θεάτρου η Κονιόρδου θα χειροκροτηθεί ασταμάτητα σε κορυφαίους ρόλους του αρχαίου δράματος ενώ αλησμόνητες θα μείνουν οι ερμηνείες της στη «Φόνισσα» του Παπαδιαμάντη το 1998 και στη «Γέρμα» του Λόρκα το 2000.
Φαίνεται πως ήταν μοιραίο να ανταμωθεί με τον Βασίλιεφ. Το ίδιο πιστεύει και ο ίδιος γράφοντας της στις 27 Αυγούστου 2008. Την αποκαλεί «αστέρι της κλασικής παράδοσης», «ηθοποιό της παραδοσιακής ελληνικής σχολής» και «ανεξάρτητη από όλους και εξαρτημένη μόνο απο την πράξη της ίδια της Τέχνης». Ο Βασίλιεφ θα βρει στο πρόσωπο της Κονιόρδου την ιδανική θυσιαζόμενη Μήδεια για να ορίσει έτσι την πλήρη αποστασιοποίηση του από την εκδικήτρια Μήδεια, όπως συνηθιζόταν να παρουσιάζεται στο θέατρο. Η παράσταση εκείνη, έξω από τον θόρυβο που προκάλεσε μέρος του «ανόητου όχλου», όπως ο ίδιος ο σκηνοθέτης ονόμασε το κοινό εκείνο που αντέδρασε με ύβρεις, ήταν ακριβώς το στοίχημα του Ρώσου δασκάλου να «μιλήσει» ένα ποιητικό κείμενο χωρίς την στερεότυπη έκφραση λόγου και συναισθήματος.
«Χωρίς δουλειά, επιμονή και αφοσίωση, ταλέντο δεν υπάρχει», είχε πει η ίδια σε μια συνέντευξη της το 2008. Και όταν ο δημοσιογράφος την ρωτάει ποιος είναι ο καλός ηθοποιός η νυν υπουργός Πολιτισμού απαντάει: «Αυτός που υπηρετεί τον ποιητή και όχι τον εαυτό του». Πολλοί αναρωτήθηκαν τις δυο τελευταίες ημέρες αν αξίζει ο κόπος αυτής της μεταστροφής της από την υπηρεσία της στο θέατρο στη νεότευκτη υπηρεσία της στα κοινά. Η ίδια, μαθημένη στις επιθέσεις κάτω από τη μέση, είχε δηλώσει κάποτε στην εφημερίδα Lifo πως η καλύτερη συμβουλή που της έδωσαν ποτέ είναι να συγχωρεί και να μην κρατάει κακία σε κανέναν».
Η πολιτική της προσφορά μένει να κριθεί. Η καλλιτεχνική της προσφορά όμως κρίθηκε. Και φαίνεται πως ο Βασίλιεφ σαν να προέβλεψε αυτό το άνανδρο πυρ ομαδόν στο πρόσωπο της άμα τη ανάληψη της υπουργικής θέσης την ρωτούσε το 2008:
«Τι θα πράξεις τώρα, θα στολίσεις τις έντυπες σελίδες των μέσων μαζικής ενημέρωσης, αυτών των πολιτιστικών και πολιτικών απατεώνων ή χυδαίων ατόμων περασμένης ηλικίας ή θα δηλώσεις με την Τέχνη σου ανεξάρτητη από όλους (…) και με την πράξη σου αυτή θα συγκεντρώσεις δίπλα σου τη νεολαία που σε χρειάζεται;»
Το βιβλίο του Ανατόλι Βασίλιεφ «Επτά ή οκτώ μαθήματα θεάτρου» που συμπεριλαμβάνει τις επιστολές του στη Λυδία Κονιόρδου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΟΑΝ.
