Στις 12 Σεπτεμβρίου 1919 πεθαίνει ο Λεονίντ Αντρέγιεφ (1871-1919), ένας από τους πλέον πολυμεταφρασμένους στα ελληνικά και αγαπητούς στην Ελλάδα ρώσους συγγραφείς, «πατέρας» του εξπρεσιονισμού στη ρωσική λογοτεχνία.
Ήταν από κείνους τους ρώσους καλλιτέχνες, «η ζωή των οποίων κύλησε ανάμεσα στις δυο Επαναστάσεις, που δημιουργούσαν μοναχικά και εμπνευσμένα, κάτι που απέφερε αληθινούς καρπούς», έγραψε ο ποιητής Αλεξάντρ Μπλοκ στο επικήδειο άρθρο, αφιερωμένο στον Λεονίντ Αντρέγιεφ.
Ο Αντρέγιεφ πάντα δοκίμαζε τις δυνάμεις του, παίζοντας κρυφτό με το θάνατο, από τον οποίο τελικά «έχασε» στα 48 του χρόνια. Στα 17 του ξάπλωσε στις ράγες του τρένου, που πέρασε από πάνω του κυριολεκτικά, αλλά δεν έπαθε τίποτα. Στα 23 του, ερωτευμένος χωρίς ανταπόκριση, έκανε απόπειρα αυτοκτονίας, πυροβολώντας στην καρδιά, επέζησε όμως και αυτής της δοκιμασίας.
«Ήταν μοναχικός, δεν είχε αναγνώριση, πάντα στεκόταν με το πρόσωπο, γυρισμένο στον μαύρο τετράγωνο του παραθύρου, που κοιτούσε προς τα νησιά και την Φινλανδία, προς την υγρή νύχτα, την φθινοπωρινή βροχή, την οποία αγαπούσαμε και οι δυο. Από ένα τέτοιο παράθυρο μπήκε ο τελευταίος επισκέπτης με μαύρη μάσκα, ο θάνατος». (Α. Μπλοκ).
Φέρει τον χαρακτηρισμό του «γνωστού άγνωστου» της παγκόσμιας λογοτεχνίας, καθώς το μνημειώδες έργο του παραμένει αναλογικά ανεξερεύνητο από μελετητές και κριτικούς. Αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση σπουδαίου δημιουργού που αν και γεύτηκε εν ζωή τη γλυκιά αίσθηση της αναγνώρισης, η λογοκρισία και ο μετέπειτα αποκλεισμός δεν του επεφύλασσαν ανάλογη συνέχεια, καταδικάζοντάς τον επί μακρό χρονικό διάστημα σε απαξίωση και λήθη. Τα θερμά σχόλια κοινού και κριτικών εκτόξευσαν τις πωλήσεις των έργων του και υποχρέωσαν ορισμένους να τον αποκαλέσουν -με μια δόση ομολογουμένως υπερβολής- επίγονο του Ντοστογιέφσκι και του Τσέχοφ. Η συγγραφική του πορεία τοποθετείται στο μεταίχμιο τεράστιων καλλιτεχνικών και ιστορικών ανατροπών. Επηρεάζεται και ανδρώνεται συγγραφικά από τον ύστερο ρομαντισμό, βιώνει την άνθηση του ρεαλισμού, ενώ το έργο του γίνεται προάγγελος του μοντερνισμού.
Ο Λεοντίντ Αντρέγιεφ πέθανε μια βροχερή φθινοπωρινή νύχτα της 12ης Σεπτεμβρίου στη Φινλανδία. Αυτοεξόριστος.
