Στις 2 Φεβρουαρίου του 1942, 75 χρόνια πριν, πέθανε ο Δανιήλ Γιουβατσιόφ, τον οποίον σε όλο τον κόσμο, όπως και στην Ελλάδα, γνωρίζουν ως Δανιήλ Χαρμς (1905-1942). To ψευδώνυμό του αντικατοπτρίζει την πορεία του στη λογοτεχνία, αφού «harm» στα αγγλικά σημαίνει «βλάβη», «χτύπημα», πόσο μάλλον ο πληθυντικός της λέξης! Η σοβιετική κριτική δεν τον είχε ποτέ σε υπόληψη, και η αληθινή δόξα ήρθε στον Χαρμς πολλές δεκαετίες μετά το θάνατό του. Τα φαινομενικά σουρεαλιστικά του κείμενα δύσκολα διαβάζονται (ενίοτε δεν διαβάζονται καθόλου!) στη μετάφραση σε μια ξένη γλώσσα, γιατί δεν είναι η υπόθεση, αλλά η ατμόσφαιρα, που δίνει νόημα σ’ αυτά. Δεν έχει σημασία ΤΙ λεει ο Χαρμς, αλλά ΠΩΣ το λέει, και αυτό ακριβώς το στοιχείο χάνεται με μια λάθος μεταφρασμένη λέξη, με ένα λάθος τοποθετημένο κόμμα. Τα γραπτά του έχουν χειρουργική ακρίβεια και ίσως μπορούν να αποκτήσουν σάρκα και οστά μεταφρασμένα στη γλώσσα άλλης τέχνης – εικαστικής, κινηματογραφικής… Ο Δανιήλ Χαρμς πέθανε σε ηλικία μόλις 37 ετών, στις 2 Φεβρουαρίου του 1942 στο πολιορκημένο Λένινγκραντ από πείνα…
